W drugim kwartale 2024 r. doczekaliśmy się oznak ożywienia rynku, które pozwalają z większym optymizmem patrzeć w przyszłość. Rynek w końcu odnotował spadek stóp procentowych i liczy na ciąg dalszy. Jest to sygnał dla powrotu bardziej przystępnego finansowania, co powinno pobudzić aktywność inwestorów.
Na koniec pierwszej połowy 2024 r. rynek inwestycyjny odbił się, osiągając wolumen transakcji 1,8 mld euro, co stanowi dwukrotność wartości rok do roku. Dwie największe transakcje - portfele CPI oraz Cromwella - sfinalizowane w II kw. odpowiadają za 45% tego wyniku.
Na rynku biurowym w końcu pojawiło się kilka transakcji w miastach regionalnych, a w sektorze handlowym została sfinalizowana największa transakcja od I kw. 2022 r. Sektor magazynowy natomiast ciągle czeka na duże transakcje. Hotele cieszą się większym powodzeniem, a jeśli chodzi o segment mieszkaniowy - w Warszawie zamknięto 5 transakcji.
Ponieważ stopy procentowe zaczynają spadać, można oczekiwać, że rynek będzie działał na pełnych obrotach w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Dlatego ci, którzy są dobrze przygotowani, dokładnie przeanalizowali rynek i zidentyfikowali obiecujące aktywa, będą w stanie najlepiej wykorzystać bieżącą sytuację.
W końcu transakcja typu “prime”
Inwestorzy nadal koncentrują się na aktywach biurowych w stolicy, w co świetnie wpisuje się największa transakcja pierwszej połowy 2024 r. - sprzedaż części udziałów CPI do Sona Asset Management. Jest to również największa transakcja na polskim rynku inwestycyjnym od III kw. 2022 roku.
Na rynkach regionalnych zrealizowano 6 z 22 transakcji, w tym m.in. przejęcie Krakowskiej 98 we Wrocławiu, w którym pośredniczył Avison Young. „Jest to znacząca zmiana, ponieważ w ostatnim czasie zdecydowana większość transakcji sektora dotyczyła Warszawy. Dobrze prosperujące nieruchomości biurowe w miastach regionalnych stanowią dobrą okazję inwestycyjną, podczas gdy słabiej działające budynki są atrakcyjne ze względu na swoją lokalizację i cenę.” – komentuje Marcin Purgal, Senior Director, Investment w Avison Young.
Większość transakcji nadal dotyczy aktywów typu „value-add” i oportunistycznych, co wskazuje na silną dominację inwestorów, którzy ostrożnie podchodzą do swoich działań i szukają okazji bez przepłacania za aktywa. Jednak, zgodnie z naszymi ostatnimi przewidywaniami, na rynku pojawiła się również - wreszcie! - transakcja nowoczesną nieruchomością biurową w centrum miasta, której finalizacja jest planowana na III kw. 2024 roku. Biorąc pod uwagę, że EBC obniżył stopy procentowe, pierwszy raz od 5 lat, stanowi to obiecujący sygnał dla kapitału typu „core”, który w konsekwencji powinien się aktywizować.
„Pomimo dominacji warszawskiego rynku biurowego, o rosnącym zainteresowaniu inwestorów miastami regionalnymi świadczy wzrost tego typu transakcji w I poł. 2024 r., a także toczące się rozmowy pomiędzy sprzedającymi i kupującymi. Wiemy o co najmniej kilku transakcjach, które są obecnie na ostatnim etapie procesu transakcyjnego.” – dodaje Purgal.
€801 m – wolumen inwestycyjny sektora biurowego
Największa transakcja od III kw. 2022, odpowiedzialna za 25% całkowitego wolumenu inwestycyjnego półrocza - sprzedaż części udziałów CPI do Sona Asset Management
Wzrost liczby transakcji w miastach regionalnych
Imponujący debiut inwestora z regionu CEE
Sektor handlowy odpowiadał za prawie 30% całkowitego wolumenu transakcji w pierwszej połowie 2024 r., głównie dzięki imponującej sprzedaży portfela 6 centrów handlowych Cromwell, nabytego za 285 mln euro. Jest to największa transakcja w sektorze nieruchomości handlowych od I kw. 2022 r., kiedy to sprzedano 50% udziałów w portfelach EPP. Warto zauważyć, że sektor handlowy po raz kolejny przyciągnął nowego inwestora na polski rynek, na który z największym przytupem wszedł Star Capital Finance z Czech, jako kupujący powyższe portfolio. Transakcja ta dodatkowo podkreśla dużą aktywność inwestorów z Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) na naszym rynku.
Ponadto, część portfela CPI, w tym CH Ogrody w Elblągu i Galeria Orkana w Lublinie, zostały sprzedane do Sona Asset Management. Poza sprzedażą portfeli centrów handlowych, odnotowano dwie pojedyncze transakcje tego typu aktywami: jedną w Nowym Sączu i drugą obejmującą 50% udziałów w Centrum Ursynów sprzedanych przez Cromwell. W rezultacie wolumen sektora handlowego w pierwszym półroczu zbudowany został w oparciu głównie o transakcje galeriami handlowymi. Parki handlowe stanowiły 21% wolumenu i 50% liczby transakcji. Zespół inwestycyjny Avison Young pośredniczył w ponad 1/3 transakcji tymi aktywami, pod względem zrealizowanego wolumenu.
„Zainteresowanie polskimi parkami handlowymi utrzymuje się na wysokim poziomie, a ponad 20 inwestorów aktywnie poszukuje aktywów w tym segmencie. Głównym wyzwaniem jest znalezienie nieruchomości spełniających zarówno kryteria przystępności cenowej, jak i jakości. Najbardziej pożądane parki handlowe to obiekty nowo wybudowane, zlokalizowane w głównych miastach i posiadające jako najemcę operatora spożywczego z długoterminową umową najmu.” – komentuje Artur Czuba, Associate Director, Investment w Avison Young
Ograniczona skala ze względu na rozbieżności w oczekiwaniach cenowych
W 2024 r. nadal obserwujemy spowolnienie na rynku magazynowym. W pierwszej połowie 2024 r. zawarto 12 transakcji o łącznej wartości 294 mln euro, co oznacza spadek o 33% rok do roku. Największą odnotowaną transakcją było nabycie Panattoni Park Poznań XI w Żernikach, podczas gdy sprzedaż dwóch Warsaw West Parks przez DWS do Hillwood było jedyną transakcją portfelową odnotowaną w analizowanym okresie. Ponadto 9 z 12 transakcji miało miejsce w tzw. „wielkiej piątce” hubów magazynowych.
Spadek wolumenu inwestycji wynika głównie z braku dużych transakcji portfelowych, spowodowanego m.in. wciąż wysokimi kosztami finansowania i trwającym procesem adaptacji oczekiwań cenowych między sprzedającymi a kupującymi. Obniżka stóp procentowych w strefie euro i potencjalnie w Stanach Zjednoczonych prawdopodobnie pobudzi aktywność w sektorze magazynowym. Dodatkowo, stabilizacja cen w Europie Zachodniej może zmotywować zagraniczne fundusze do inwestowania w Polsce i regionie Europy Środkowo-Wschodniej, szczególnie w przypadku inwestorów poszukujących aktywów w atrakcyjnych cenach.
„Spodziewamy się zakupów portfeli magazynowych przez inwestorów dążących do szybkiego zwiększenia skali działalności w tym sektorze, jednak dopiero pod koniec 2024 r. lub na początku 2025 r.” – komentuje Bartłomiej Krzyżak, Senior Director, Investment w Avison Young
Rosnący niedobór gruntów pod zabudowę mieszkaniową w dużych miastach
W połowie 2024 r. liczba inwestycji w formule PRS w Polsce przekroczyła 120 projektów, z czego 73% jest ukończonych, a pozostałe 27% w trakcie realizacji. Blisko ¾ analizowanych projektów zlokalizowanych jest na obszarach pokrytych obowiązującymi MPZP.
Z uwagi na coraz większy niedobór gruntów mieszkaniowych w dużych miastach, inwestorzy częściej decydują się na budowę obiektów typu PRS na działkach o przeznaczeniu usługowym, których lokalizacja jest atrakcyjna pod kątem mieszkaniowym. Ceny zakupu działek usługowych są niższe od cen działek o przeznaczeniu mieszkaniowym, co powoduje, iż stanowią one ciekawą alternatywę dla inwestorów z sektora PRS. Dodatkowo, w przypadku akwizycji takich gruntów nie muszą oni rywalizować z deweloperami typowo mieszkaniowymi. Jednakże, inwestycja PRS na gruncie usługowym, mimo tańszego gruntu, po realizacji i komercjalizacji obiektu wiąże się jednak z obciążeniem podatkiem VAT od dochodów z najmu, co ma wpływ na wysokość stopy zwrotu z inwestycji.
Rynek inwestycji mieszkaniowych odnotował 5 transakcji w pierwszej połowie 2024 r., których wartość wyniosła ok. 130 mln euro. Wszystkie nabyte nieruchomości są zlokalizowane w Warszawie. Największym z nich jest projekt Heimstaden Wschodu Słońca z 400 lokalami PRS, który został zrealizowany przez Dantex w oparciu o tzw. „forward funding”. Zespół Doradztwa Technicznego Avison Young nadzorował postępy w budowie tej największej w 2024 roku inwestycji sektora.
Co czeka nas w drugiej połowie roku?
Polska nadal pozostaje stabilnym gospodarczo i silnym rynkiem, zapewniającym dobre warunki do inwestowania w nieruchomości. Dostrzegają to europejscy inwestorzy, dlatego powitaliśmy już w tym roku nowych graczy.
Na podstawie naszych własnych projektów i rozmów z innymi uczestnikami rynku obserwujemy, że wiele nieruchomości z różnych sektorów znajduje się obecnie w fazie ofertowania, due diligence, a nawet finalizacji. W większości nie są to projekty na dużą skalę, ale spodziewamy się kilku istotnych transakcji pod koniec tego roku.
Pozostajemy optymistami co do liczby transakcji i mamy nadzieję, że wolumen inwestycji w 2024 r. znacznie przekroczy ten z 2023 r., sygnalizując wzrost w kolejnych latach.
