JLL: 2013 upłynie pod znakiem rosnącej aktywności deweloperów

Najważniejsze wnioski płynące z raportu to:
•     Podaż. W 2012 r. polski rynek centrów handlowych powiększył się o 374 tys. mkw. powierzchni – do 7 946 000 mkw. Wielkość nowego wolumenu była najniższa od 2004 r., co jest konsekwencją ostrożnej postawy deweloperów, którzy zweryfikowali swoje plany ekspansji na początku kryzysu gospodarczego. Nowa powierzchnia została oddana do użytku w ramach 16 nowych oraz 8 rozbudowanych obiektów, z których żaden nie przekroczył 50 tys. mkw. GLA. Największe ukończone centra to Galeria Rzeszów (47,1 tys. mkw.), Galeria Korona w Kielcach (34,1 tys. mkw.) oraz NoVa Park w Gorzowie Wlkp. (32,4 tys. mkw.). W 2012 r. deweloperzy koncentrowali się zarówno na małych ośrodkach, jak i małych projektach dopasowanych do możliwości niewielkich rynków. Ponad połowa nowych centrów handlowych pojawiła się w miastach o liczbie ludności nieprzekraczającej 100 tys. mieszkańców (Marcredo w Ciechanowie, Galeria Olimpia w Bełchatowie, Galeria Kociewska w Tczewie, Centrum Alfa w Grudziądzu, Galeria Świdnicka w Świdnicy, Galeria Miodowa w Kluczborku oraz Odrzańskie Ogrody w Kędzierzynie-Koźlu).

•    Popyt. W 2012 roku pojawiły się w Polsce takie marki jak m.in. Michael Kors, American Eagle Outfitters, LC Waikiki, COS, Bath & Body Works, Victoria’s Secret Beauty & Accessories, Karen Millen, KiK, Bonita, Kari i Carpisa. Wiele działających już w kraju popularnych sieci, zwłaszcza z branży mody oraz zdrowia i urody (np. H&M, Grupa LPP, Grupa Inditex, KiK, Centro, Deichmann, Kari, Hebe, Rossmann), zamierza kontynuować dynamiczny rozwój w nadciągających miesiącach. Inni, jak KappAhl czy Bata, obecnie optymalizują swoje sieci.
•    Czynsze. Stawki czynszowe za najlepsze lokale 100-metrowe w wiodących centrach handlowych nie uległy zmianie w ostatnim kwartale 2012 r. Najwyższy poziom notowany jest w Warszawie (80 – 95 euro/ mkw./ miesiąc), przy 40 a 55 euro/ mkw./ miesiąc w głównych aglomeracjach. W miastach od 100 do 300 tys. mieszkańców stawki czynszowe kształtują się pomiędzy 21 a 40 euro/ mkw./ miesiąc, natomiast na nieco mniejszych rynkach (75 - 100 tys. mieszkańców) od 20 do 27 euro/ mkw./ miesiąc.
•    Trendy 2012. W minionym roku intensywnie rozwijał się format małych obiektów handlowych typu convenience. Otwarto również dwa centra wyprzedażowe: Outlet Park w Szczecin (Echo Investment) i Ptak Outlet w Rzgowie pod Łodzią (Ptak Holding). Zaobserwowano silny trend modernizacji i rozbudowy istniejących już starszych nieruchomości (m.in. Klif, Atrium Promenada i Galeria Mokotów w stolicy).
Edyta Potera, dyrektor w Dziale Najmu Powierzchni Handlowych, Jones Lang LaSalle, analizuje: Wśród kierunków rozwoju rynku zaobserwowanych w 2012 roku należy również wymienić trend, zapoczątkowany w Warszawie, Krakowie, Katowicach i Poznaniu, związany z rosnącą atrakcyjnością handlową terenów, na których zlokalizowane są dworce kolejowe. Kilka interesujących projektów zostało już zrealizowanych, a inne, takie jak np. Poznań City Centre i Galeria Katowicka, są obecnie w budowie. Warto również zwrócić uwagę na rosnące zainteresowanie znanych marek powierzchnią najmu przy najlepszych ulicach handlowych. Oprócz głównych traktów handlowych w Warszawie (Marszałkowska, Nowy Świat, Plac Trzech Krzyży, Mokotowska), najemcy przyglądają zakupowym ulicom Krakowa, Wrocławia i Katowic. Mijający rok to też dynamiczny wzrost sektora e-commerce. Oprócz tradycyjnie rozwijających się w Internecie gałęzi handlu takich jak RTV/AGD czy multimedia, swoją działalność online prowadzą coraz częściej firmy z ofertą modową, artykułami dziecięcymi czy produktami spożywczymi. Wbrew wcześniejszym obawom, rozwój rynku e-commerce nie ma bezpośredniego negatywnego przełożenia na wyniki regularnych centrów handlowych i rozwija się jako równoległy kanał dystrybucji. Z naszych analiz wynika, że powyższe trendy zaobserwowane na rynku nieruchomości handlowych będą również kontynuowane w 2013 roku.
•    Perspektywy na rok 2013. Rok 2013 przyniesie szereg zmian na mapie rynku centrów handlowych w Polsce. Wzbogaci się on o 752 tys. mkw. nowej powierzchni w 25 nowych i 9 rozbudowach obiektach. W roku 2013, pod względem wielkości nowej podaży, spodziewane jest odzyskanie palmy pierwszeństwa przez główne aglomeracje – powstanie w nich 41% nowego wolumenu powierzchni (wobec 22% w 2012 r.) Na ten wynik składają się głównie budowane tam obecnie 4 duże projekty: Poznań City Center (60 tys. mkw.), Auchan Bronowice w Krakowie (60 tys. mkw.), Galeria Katowicka w Katowicach (53 tys. mkw.) oraz rozbudowa CH Wzgórze w Gdyni (45,5 tys. mkw.). Kolejnym dużym obiektem będzie Atrium Felicity (73 tys. mkw.) powstające w Lublinie (350 tys. mieszkańców). Pod względem wielkości samych centrów, 42% nowej powierzchni zostanie oddanej do użytku w średnich, a 39% w dużych obiektach (wobec 19% w roku ubiegłym).
W Warszawie otworzy się Galeria Miejska Plac Unii realizowana przez BBI Development oraz Liebrecht&Wood. Wzrośnie także powierzchnia Galerii Mokotów oraz Auchan w Łomiankach. Poza dużymi projektami realizowanymi w największych ośrodkach, rynek spodziewa się wielu otwarć w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców, takich jak np. Inowrocław, Łomża, Siedlce czy Chojnice, które zyskają pierwsze nowoczesne powierzchnie handlowe. Kilka nieruchomości przejdzie modernizację i/lub rozbudowę (np. Wzgórze w Gdyni, Gemini Park w Bielsku-Białej).
Eksperci Jones Lang LaSalle spodziewają się również dalszej ekspansji centrów convenience i wyprzedażowych. W tym roku rynek warszawski wzbogaci się o kolejny outlet - Factory Annopol. O kolejnych centrach wyprzedażowych wspomina się w kontekście miast wschodniej Polski – Lublina i Białegostoku.
Następuje również dalsza konsolidacja w sektorze hipermarketów spożywczych. Jeśli UOKiK wyrazi zgodę, sieć 53 sklepów Real zostanie przejęta przez Auchan i tym samym liczba operatorów tego typu na polskim rynku zmniejszy się do czterech.