Stawki czynszów za lokale handlowe najwyższe w Rosji, stopy zwrotu stabilne oraz opóźnienia w realizacji planowanych inwestycji – to kluczowe informacje najnowszego raportu z rynku handlowego w Europie Wschodniej za III kwartał 2012 roku, opublikowanego przez Colliers International.
Wiele projektów realizowanych w regionie Europy Wschodniej zostało dostarczonych na rynek z opóźnieniem. Jest to zapewne odpowiedź deweloperów na niski poziom konsumpcji oraz spowolnienie w sektorze handlowym, co wpływa na decyzje o przesunięciu terminów oddania nowych obiektów, przynajmniej do czasu, aż kondycja rynku ulegnie poprawie. Mimo, że ilość nowych obiektów w fazie budowy spadła od połowy 2012 do poziomu poniżej 2 milionów m2, to zrealizowane inwestycje powiększą powierzchnię najmu o dodatkowe 13%.
Najwyższe stawki czynszu w przeliczeniu na Euro notuje się na rynku rosyjskim, gdzie osiągają poziom nawet €510 (US$638) mkw./miesiąc w Moskwie oraz €258 (US$323) mkw./miesiąc w Sankt Petersburgu. Natomiast najniższe czynsze obowiązują w takich miastach jak Sofia (€38 m²/miesiąc), Bratysława (€40 m²/miesiąc) czy Zagrzeb (€42 mkw./miesiąc).
-
Rynek rosyjski jest niewątpliwie jednym z dominujących w Europie. Moskwa, Sankt Petersburg oraz inne miasta regionalne stwarzają nowe możliwości rozwoju dla zachodnich marek. O sile rynku świadczą również ekspansje marek rosyjskich w krajach Europy Zachodniej - komentuje Sean Briggs, managing director, Retail Agency, Eastern Europe.
Tylko trzy duże transakcje zostały zawarte w III kwartale tego roku, dwie z nich zostały zrealizowane na terenie Czech. To stosunkowo niewiele, ale w skali roku sytuacja na rynku inwestycji handlowych będzie wykazywać właściwe proporcje pod względem ilości transakcji w regionie. Stopy zwrotu utrzymywały się na stabilnym poziomie. Jedynie w Warszawie zanotowano spadek do 6% dla najlepszych centrów handlowych oraz 7% dla najlepszych ulic handlowych.
Pomimo, że projekty będące w fazie budowy zanotowały spadek o 225 750 mkw. w porównaniu z 2 kwartałem, można twierdzić, że 1 994 000 mkw. powierzchni w budowie to wciąż dużo. Moskwa oraz Kijów wiodą prym pod względem ilości nowej powierzchni i dostarczą na rynek odpowiednio 1 034 850 mkw. oraz 354 000 mkw. Następna w rankingu jest Sofia z 207 000 mkw. w budowie. Wymienione rynki stanowią 85% wszystkich projektów będących w fazie budowy.
Tagi:
