Polska spółka LPP podjęła też dodatkowe kroki, poddając swoich dostawców niezależnym audytom socjalnym i realizując śr. 750 własnych kontroli rocznie w oparciu o specjalnie powołany zespół. W ciągu 10 lat LPP przeznaczyło łącznie na poprawę bezpieczeństwa i warunków pracy w fabrykach ponad 40 mln zł. Wydarzenia w Rana Plaza dały początek transformacji oraz budowaniu świadomości w zakresie bezpiecznej infrastruktury produkcyjnej i kwestii socjalnych, która trwa do dziś.
- Katastrofa w kompleksie Rana Plaza była przełomowym momentem dla branży mody i punktem zwrotnym we współpracy z dostawcami. Zawiązane wówczas porozumienie Accord dało początek transformacji, dzięki której w ciągu 10 lat wspólnymi siłami – firm zlecających zamówienia oraz organizacji handlowych i pozarządowych – wypracowaliśmy nowe standardy w fabrykach odzieżowych w Bangladeszu. Dziś 80 proc. zakładów, które są pod opieką Accord, należy do grupy najlepszych w kraju. Sami w LPP od początku działania porozumienia współpracujemy tylko z tymi dostawcami, którzy poddają się kontrolom i spełniają warunki bezpieczeństwa, a do 2022 r. na rzecz poprawy warunków pracy w fabrykach przeznaczyliśmy łącznie 40 mln zł. Dziś możemy obserwować pozytywne efekty tych działań, choć jesteśmy świadomi, że nie możemy ustawać w dążeniach do podnoszenia standardów w całym łańcuchu dostaw
– mówi Dorota Jankowska-Tomków, dyrektor ds. zakupów i ESG w LPP.
Efektem działania porozumienia jest blisko 53 tys. audytów przeprowadzonych od 2013 r. w zakresie warunków pracy. We wszystkich fabrykach objętych kontrolą realizowano też programy naprawcze, w wyniku których systematycznie usuwano wykryte podczas inspekcji problemy. Dzięki temu obecnie ok. 1600 zakładów odzieżowych w Bangladeszu, w tym wszystkie realizujące zamówienia dla polskiej spółki LPP, spełnia wysokie standardy bezpieczeństwa. Każda z fabryk realizujących zlecenia gdańskiej spółki również została objęta działaniami, w ramach których wymieniono lub zmodernizowano instalacje elektryczne, zainstalowano wymagane zabezpieczenia przeciwpożarowe czy wzmocniono konstrukcję budynków. Do 2022 r. pozwoliło to wyeliminować 91 proc. zidentyfikowanych potencjalnych zagrożeń i wdrożyć fabrykom wymagane standardy.
Jednym z ważniejszych osiągnięć porozumienia Accord w Bangladeszu było wprowadzenie szkoleń dla pracowników w zakresie ich praw i bezpieczeństwa w pracy. Do dziś przeszło 2 mln osób, czyli blisko połowa pracowników zatrudnionych w branży, przeszła wieloetapowy program szkoleniowy w ramach projektu „Safety Committee Training”. Objęto nim 84 proc. fabryk dostawców LPP.
Polska spółka LPP podejmuje też inicjatywy wykraczające poza zobowiązania wynikające z członkostwa w Accord. Zaczynając od powołania w 2014 r. działu audytu w centrali LPP w Gdańsku, przez przygotowania wewnętrznych struktur do realizacji samodzielnych kontroli w fabrykach, po utworzenie w 2015 r biura przedstawicielskiego w Dhace. Obecnie w proces audytowania zaangażowanych jest ponad 100 pracowników LPP w Polsce i za granicą, którzy rocznie przeprowadzają średnio ok. 750 kontroli w całym łańcuchu dostaw – 77 proc. z nich odbywa się w Bangladeszu. Inspekcje dotyczą nie tylko zasad bezpieczeństwa. Są to także kontrole socjalne, m.in. w zakresie polityki wynagrodzeń, wolności stowarzyszeń, zakazu zatrudniania nieletnich, dobrowolności pracy czy równego traktowania wszystkich pracowników i respektowania ich praw. Kwestie BHP jak i socjalne zostały także ujęte w Kodeksie Postępowania LPP, który określa standardy polskiego producenta obowiązujące wszystkich partnerów. W weryfikacji przestrzegania postanowień Kodeksu przez dostawców spółkę wspierają międzynarodowe, niezależne firmy audytorskie – od 2018 r. SGS, a od 2019 r. QIMA.
Dostosowując się do zachodzących przemian społeczno-gospodarczych i wynikającej z tego potrzeby kontroli kwestii socjalnych, LPP w 2022 r. rozpoczęło współpracę z amfori – stowarzyszeniem, które zapewnia spółce lepszy niż dotąd wgląd w sytuację pracowników jej dostawców. Amfori bada warunki zatrudnienia w fabrykach w oparciu o kodeks amfori BSCI obejmujący 13 obszarów, takich jak: sprawiedliwe wynagrodzenia, normatywne godziny pracy czy etyczna postawa w biznesie i ochrona środowiska. W 2022 r. takiemu audytowi poddanych zostało 90 proc. zakładów w Bangladeszu realizujących zamówienia dla LPP. 83 proc. otrzymało najwyższe noty, wykazując zupełny brak naruszeń m.in. w obszarze respektowania zakazu pracy dzieci, swobody zrzeszania się pracowników i działania układów zbiorowych, braku pracy przymusowej czy zapewnienia udokumentowanego i zgodnego z prawem stosunku pracy.
– Realizowane audyty oraz nasze rozmowy z dostawcami w Bangladeszu pokazują zmianę podejścia lokalnej branży odzieżowej do warunków zatrudnienia. Istotna jest otwartość na współpracę ze strony właścicieli fabryk oraz wdrażanie rozwiązań systemowych, które w naszej ocenie są kluczowe w procesie wypracowywania zmian. Zdajemy sobie sprawę, że w obszarze socjalnym jest jeszcze wiele do zrobienia, ale biorąc pod uwagę uwarunkowania kulturowe oraz legislację, oznacza to duży krok dla całego sektora produkcji odzieży w tym kraju. 10 lat temu zainicjowaliśmy ważne zmiany w zamkniętym dotąd otoczeniu. Zaczynaliśmy od budowania wśród dostawców świadomości w zakresie praw pracowniczych oraz BHP. Obecnie ci, którzy pod tym względem dokonali największych postępów, są liderami zmian i przykładem dla pozostałej części branży w regionie. Widzimy też, jak rodzi się gotowość naszych partnerów na kolejne zmiany – w zakresie socjalnym, a także środowiskowym
– zauważa Dorota Jankowska-Tomków, dyrektor ds. zakupów i ESG w LPP.
Produkcja przyjazna środowisku
Polska spółka realizuje także działania zmniejszające wpływ produkcji odzieży na środowisko. Od 2020 r. jako Przyjaciel ZDHC (Zero Discharge Of Hazardous Chemicals) LPP zachęca fabryki do odpowiedzialnego zarządzania środkami chemicznymi w mokrych procesach produkcyjnych, zwiększając tym samym bezpieczeństwo zatrudnionych przy nich pracowników. Obecnie ponad 80 proc. dostawców spółki z Bangladeszu, którzy realizują procesy mokre jest zrzeszonych w ZDHC, a 18 bangladeskich fabryk przystąpiło do porozumienia dzięki inicjatywie LPP. Jako główny odbiorca zamówień dla 30 proc. swoich bangladeskich dostawców, spółka ma większą skuteczność działania i może rekomendować stosowanie określonych rozwiązań technologicznych, standardów jakości i bezpieczeństwa produkcji.
Branża odzieżowa filarem gospodarki Bangladeszu
Długofalowa i wielostronna współpraca pomiędzy markami a dostawcami jest ważnym elementem zarówno pod względem sytuacji pracowników, jak i rozwoju gospodarczego Bangladeszu, gdzie za 82 proc. krajowego eksportu odpowiada sektor odzieżowy. Zamówienia dużych firm ze świata mody pobudzają inwestycje w sektorze i pozwalają szwalniom na specjalizację oraz automatyzację produkcji. Zwiększa to ich konkurencyjność i przyciąga kolejnych kontrahentów, przyczyniając się do dalszego rozwoju lokalnej branży produkcyjnej, a w konsekwencji całego krajowego rynku, którego średni wzrost PKB w ostatniej dekadzie był na poziomie ponad 6 proc . Szacuje się, że w 2026 r. pozwoli to na awans Bangladeszu do grupy państw rozwijających się.
- Dzięki wspólnym wysiłkom ostatnia dekada przyniosła duży progres w obszarze poprawy warunków technicznych i bezpieczeństwa w fabrykach. Stanowiła również czynnik stymulujący wprowadzanie zmian w obszarze socjalnym, czemu będzie sprzyjać wysoki wzrost PKB Bangladeszu prognozowany na kolejne lata. Niezwykle ważna jest tu jednak dalsza współpraca wszystkich stron i uczestników tego procesu w ramach międzynarodowych partnerstw, które będą gwarantem utrwalania wypracowanych rozwiązań – dodaje Dorota Jankowska-Tomków.
Mając na uwadze to jak dzięki działaniom Accord zmienił się przemysł odzieżowy tylko w jednym kraju, światowa branża modowa zdecydowała o kontynuacji projektu na kolejnym rynku. Drogę do tego otworzyło powołane w 2021 r. porozumienie International Accord, które zakłada rozszerzenie dotychczasowej działalności poza Bangladesz. Z początkiem 2023 r. porozumienie, którego sygnatariuszem było również LPP, zwiększyło swój zasięg o Pakistan. Poprzez rozwijanie międzynarodowej współpracy w swoim łańcuchu dostaw oraz dodatkowe działania obejmujące audytowanie kwestii bezpieczeństwa, wynagrodzeń, środowiska, warunków pracy i praw pracowników, polska spółka dąży do stworzenia spójnego ekosystemu wsparcia i kontroli swoich partnerów, przyczyniając się do transformacji w globalnym sektorze produkcji odzieżowej.
